Fysiek domein

We versterken de werkgelegenheid door het creëren van een concurrerend en toekomstbestendig vestigingsklimaat voor bedrijven en instellingen

Doel 5.1.1 Vestigingsklimaat bedrijven en instellingen - Begroting 2023

Het jaar 2023 was het eerste jaar na de coronacrisis. Landelijk zijn de (negatieve) effecten van de coronacrisis voor de niet op de consument gericht zakelijke bedrijven meegevallen. Zwolle wijkt hierin niet af.

Enkele highlights in 2023. In 2023 is een start gemaakt met het 'herijken' van het economisch perspectief waarbij we meer dan voorheen bouwen aan een duurzaam en inclusief verdienvermogen van ondernemers, op een circulaire en duurzame wijze waarbij we bewuster voorsorteren op de samenleving van de toekomst. Een grote uitdaging hierbij lag in de krapte op de arbeidsmarkt en het invullen van de openstaande vacatures voor zowel de grote als kleine ondernemingen. Vanzelfsprekend dat we in 2023 dan ook verder hebben ingezet op de 'samenwerking' tussen economie en de human capital agenda. Een ander belangrijk project (als uitvloeisel van het coalitieakkoord) waarmee in 2023 een start is gemaakt  is het project 'Toekomstbestendige bedrijventerreinen' . In 2023 is het Masterplan gemaakt. Belangrijk onderdeel hierin is de samenwerking met bedrijven en tussen bedrijven ten aanzien van de energietransitie, klimaatadaptatie en de ontwikkeling naar een circulaire economie. In relatie hiermee: uit onze gesprekken met ondernemers bleek tevens dat er grote zorgen liggen bij de (dreigende) netcongestie. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de activiteiten en de kredieten.

Uitvoeren accountmanagement en investeren in de dienstverlening aan ondernemers  
De ondernemersdienstverlening is gericht op het komen tot een innovatiever ondernemersklimaat in Zwolle. Een consistent en proactief contact met ondernemers is van cruciaal belang voor onze dienstverlening. In 2023 hebben we veel ondernemers gesproken. Actief gebouwd aan duurzame relaties. Daarbij adequaat ingespeeld op de nodige ad hoc vragen van ondernemers. Hiervoor organiseerden we (mede) bijeenkomsten en evenementen (dag van de ondernemer), brengen bedrijven samen, delen kennis en initiëren projecten. We werkten  samen met partners op onderstaande speerpunten:

• Innovatie: ZWINC, Perron038, Creative Works en Kennispoort
• Digitalisering en Robotisering: Digital District Zwolle
• Health: Health Valley
• Duurzaamheid en Circulariteit: WaardeRing en DORZ
• Inclusiviteit: Samenwerking Sociaal Domein en Onderwijs
• Energietransitie: Energieloket voor ondernemers
• Internationalisering: OostNL

In het kader van het bevorderen van een gezond ondernemingsklimaat hebben we ingezet op het versterken van de samenwerking met ruim 30 ondernemersverenigingen in Zwolle. Deze contacten zijn waardevol, omdat we in een korte tijd veel informatie krijgen over hetgeen bij ondernemers speelt en zaken afstemmen waar vanuit gemeente Zwolle aan wordt gewerkt. Ondernemersverengingen en de gemeente trekken samen op bij het organiseren van bijeenkomsten. Voorbeeld hiervan is de presentatie vanuit de gemeente over zero emissie binnenstad, bijeenkomsten over het verduurzamen van bedrijventerreinen en het aantrekken van meet ICT- en e-commerce bedrijven in de stad. Dit zorgt voor een groot bereik onder ondernemers.   

Werken aan de verdere ontwikkeling van Hessenpoort  
In 2023 is het bestemmingsplan voor Hessenpoort 3 door de gemeenteraad vastgesteld. Na deze vaststelling is er in de tweede helft van het jaar gestart met de voorbereidende civiele werkzaamheden. Vanaf oktober is de zogeheten ovatonde aangelegd, dit is de nieuwe wegverbinding tussen bestaand Hessenpoort en Hessenpoort 3 die voor een goede ontsluiting van het nieuwe deel moet zorgen. Daarnaast is gestart met het op stellen van een uitgiftestrategie voor dit gebied. Conform de regionale programmeringsafspraken is Hessenpoort in West-Overijssel aangewezen als dé locatie voor grootschalige bedrijvigheid. Hessenpoort 4 is opgenomen in de lijst van zachte plannen. De eventuele uitbreiding van Hessenpoort 4 heeft een plek in de gebiedsontwikkeling “Ten Noorden van de Vecht"

Met betrekking tot de railterminal heeft uw raad, op basis van de uitkomsten van het marktonderzoek en het onderzoek naar de technische en financiële haalbaarheid, ingestemd met de conclusie dat de railterminal potentie heeft. Ook is ingestemd met het starten van de vervolgonderzoeken en is daarvoor budget beschikbaar gesteld. MOVARES is in 2023 gestart met een toets op de locatiescan uit 2016. Daarnaast is een aanvraag voor een CEF subsidie (Connecting Europe Facility) onder aanvoering van Port of Zwolle waarin de benodigde vervolgonderzoeken worden opgenomen. Er is sprake van een continu overleg met de coalition of the willing van de marktpartijen.

Continueren samenwerking in Port of Zwolle
De samenwerking binnen Port of Zwolle is het afgelopen jaar geïntensiveerd. Dit is in lijn met het in de Algemene Leden Vergadering vastgestelde 'Plan van Aanpak Doorontwikkeling Port of Zwolle'. Hierin zijn vier lijnen uitgezet: samenwerken aan projecten, ruimte vinden, investeringen agenderen en organisatieontwikkeling. Er is onder andere een onderzoek uitgevoerd naar potentiële ruimtewinst op bestaande terreinen. Ook is gewerkt aan de lobby en positionering van de haven binnen de bovenliggende vervoerscorridors. De projecten in het kader van de Regiodeal zijn grotendeels afgerond.

De lasten laten een nadelig saldo zien van € 65.813, de baten een voordelig saldo van € 146.064. Hierdoor wordt er een voordelig saldo gerealiseerd van € 80.251.

De lasten zijn € 65.813 hoger. Dit wordt met name veroorzaakt door een hogere bate met betrekking tot de BIZ Hessenpoort.  Deze hogere bate wordt één op één doorbetaald aan de BIZ.
De baten zijn € 146.064 hoger. Dit wordt met name veroorzaakt door hogere baten met betrekking tot de BIZ Hessenpoort en daarnaast door de tijdelijke verhuur van een terrein waar geen rekening mee was gehouden in de begroting.

Toekomstbestendige bedrijventerreinen
In 2023 is het Masterplan Toekomstbestendige Bedrijventerreinen vastgesteld door het college. Dit vormt de kapstok waaronder we projecten financieren en faciliteren die bijdragen aan de toekomstbestendigheid van de bedrijventerreinen. Er is per jaar €300.000 beschikbaar tot en met 2026. De activiteitenplannen van de bedrijvenverenigingen zijn belangrijke input geweest voor het masterplan. De eerste activiteiten zijn al gefinancierd: van het aanstellen van een parkmanager tot het uitwerken van businesscases voor verduurzaming. Ook wordt geld uitgetrokken voor het uitvoeren van Meerjaren Verduurzamingsplannen en voor het ontwikkelen van circulaire ketens tussen bedrijven.

Continuering inzet op Human Capital
De Human Capital Agenda is een opgave van Regio Zwolle, waarbij de huidige programmaperiode loopt tot 31 december 2023. Vanuit de Human Capital Agenda Regio Zwolle maken wij met alle partners werk van een toekomstbestendige arbeidsmarkt. Om groeikansen voor de regio te kunnen benutten en uitdagingen aan te gaan, zijn voldoende én geschikte werknemers nodig (beschikbaarheid) die in kunnen spelen op een veranderende arbeidsmarkt (wendbaarheid). Daarnaast is het van belang dat iedereen de kans krijgt om mee te doen op de arbeidsmarkt (inclusiviteit) en zetten wij in op sociale innovatie om de krapte op de arbeidsmarkt te verminderen. Deze opgave wordt voor 1/3 door het Rijk (via de Regio Deal), 1/3 door provincie Overijssel en 1/3 door deelnemende gemeenten gefinancierd. Vanuit deze financiering worden inwoners (via Groei Vooruit) en werkgevers en hun medewerkers (via Upgrade jezelf) ondersteund bij vraagstukken rond een Leven Lang Ontwikkelen. In 2023 hebben er regionaal 2.793 inwoners en 795 werkgevers voor 1.741 medewerkers ondersteuning aangevraagd voor om-, her- of bijscholing of loopbaanondersteuning. Voor gemeente Zwolle waren dit 967 inwoners en 170 werkgevers.

Daarnaast is het belang van Leven Lang Ontwikkelen breed uitgedragen (online en offline campagne) en zijn inwoners en werkgevers digitaal ondersteund (o.a. upgrade scan) en is ingezet op “anders kijken naar werven”. Daarnaast zijn via de sectorale aanpak (een unieke samenwerking tussen werkgevers(organisaties) en onderwijs) aanvullend initiatieven ontplooid gericht op wendbaarheid van medewerkers, inclusiviteit (instroom vanuit doelgroep van geen werk naar werk) en innovatie (activiteiten gericht op meer werk verzetten met hetzelfde aantal medewerkers).  

Stimuleren sociaal ondernemerschap, starters en start-ups
In het najaar van 2023 heeft het college de ‘Stimuleringsaanpak Impact Ondernemen’ vastgesteld en aan de raad aangeboden.
In 2023 zijn onderstaande acties en activiteiten uitgevoerd.

• Kennis- en inkoopplatform impact Oost is gestart www.impactoost.nl
• De samenwerking tussen economie en sociaal domein is verstevigd.  
• Impact Trail Zwolle gestart (www.impacttrail.nl) met als doel het stimuleren van duurzaam ondernemen en duurzaam shoppen.
• De Regio Zwolle Got talent Award zijn in 2023 uitgereikt aan:
  • Smikkels ven Bikkels (categorie inclusiviteit)
  • Tala (circulair)
  • Locomocheap (klimaatbestendigheid)
• Op de dag van de duurzaamheid hebben ruim 30 bedrijven kaarten gekocht en hen met het netwerk laten deelnemen aan de bijeenkomst over de “Inner development goals”. Het Academiehuis zat met meer dan 300 bezoekers vol.
• In oktober 2023 is de duurzame levens-echt-leren-winkel 'Van Waarde' geopend. Meer dan 100 leerlingen en studenten leren er in de praktijk en verkopen 2e hands producten.
• Met Innofest, Kennispoort en de Zwolse Incubator (ZWINC) zijn startups die impact maken geworven en geselecteerd. Vier startups hebben hun idee op het bevrijdingsfestival in Zwolle getest. Deze real life testen hebben de ondernemers veel informatie opgeleverd en heeft het startup klimaat en het ondernemen met impact in Zwolle onder de aandacht gebracht.  
• ZWINC heeft haar dienstverlening uitgebreid, waarbij ze naast de maakindustrie nu ook een hotspot zijn voor IT-startups. Zij werken hiervoor samen met Digital District Zwolle.  
• ZWINC en Perron038 zijn beide als broedplaatsen voor innovatieve ondernemers gegroeid. Bij ZWINC zijn in 2023 38 Startups en 5 scale-ups actief. Er is meer dan een miljoen aan investeringen opgehaald door aangesloten startups.
• Bondus heeft de landelijke Jan Terlouw innovatieprijs uitgereikt gekregen  
• Nieuw gevestigde ondernemers zijn in het voorjaar en najaar van 2023 welkom geheten vanuit gemeente Zwolle. Dit was bij Perron038. Bij deze bijeenkomsten zijn partners als Kennispoort, Human Capital Agenda, Tiem, ZP-netwerken etc aanwezig om de nieuwe vestigers direct de kans te bieden om aan te sluiten bij relevante netwerken in Zwolle.
• Er hebben in 2023 vijf bijeenkomsten plaats gevonden waarin een inhoudelijk verdieping werd geboden voor startende ondernemers.

Economische ontwikkeling Logistiek

Topinnovatiecentra

Human Capital 2019-2023

Digitale dienstverlening.ondernemers

Economisch Perspectief

Europees prg leader

Aanpak bedrijventerreinen

Sociaal Ondernemerschap/starters

Tijdelijke voorziening parkeren/evenement Voorsterpoort

Verkenning Hessenpoort 4

Regiodeal POZ logistieke hub circ

Gemeentelijke grondexploitaties Economie:

* Hessenpoort

* Hessenpoort 3

Verkenning Hessenpoort 4
Per eind 2023 is een overschrijding ontstaan vanwege extra plankosten met betrekking tot onderzoeken naar mogelijke uitbreidingsmogelijkheden voor Hessenpoort. Het gaat hierbij om onderzoeken voor Hessenpoort 4 op het gebied van ruimtelijke inpassing, ecologie, economische onderbouwing, mobiliteit en de koppeling met de gebiedsvisie ten Noorden van de Vecht. Bij de Berap 2024 in het eerste kwartaal wordt aanvullend krediet aangevraagd.

Grondexploitatie Hessenpoort
Het restantkrediet Hessenpoort bedraagt € 5.215.714. De tussentijdse winstafdracht van € 12.748.916 is niet meegenomen in de berekening. De winstafdracht wordt na bijstelling van het krediet in het opvolgende jaar alsnog toegevoegd aan de bestedingen.