Fysiek domein

We ondersteunen de ruimtelijke ontwikkeling van de stad door middel van actief of faciliterend grondbeleid

Doel 6.1.5 Grondbeleid - Begroting 2023

De diverse grondexploitatie-projecten die bijdragen aan de realisatie van onze doelen op het gebied van economie, ruimte en wonen zijn opgenomen onder de desbetreffende doelen 5.1.1, 6.1.2, 6.2.1 en 6.2.2. De projectoverzichten bij deze doelen geven inzicht in de totale investeringskosten in 2023 en de restantkredieten per 31-12-2023.
De kredieten 2023 zijn gebaseerd op de MPV 2023 en de separate besluiten die in 2023 zijn genomen. Deze zullen op basis van de MPV 2024 in 2024 worden geactualiseerd.  

Zie toelichting op realisatie doel

Binnen dit doel gaat het om de integrale sturing op het totaal resultaat van ons grondbeleid in relatie tot de voorziening en reserve Vastgoed. De diverse afzonderlijke grondexploitaties die bijdragen aan de realisatie van onze doelen op het gebied van economie, ruimte en wonen zijn opgenomen onder de desbetreffende doelen 5.1.1, 6.1.2, 6.2.1 en 6.2.2.
Voor meer informatie over het resultaat van de (afzonderlijke) grondexploitaties wordt verwezen naar de Meerjaren prognose vastgoed 2024.

De financiële verantwoording van de baten en lasten van het onderdeel grondbeleid is ingewikkeld. Tegenover kosten en opbrengsten staan toenamen en afnamen van boekwaarde van terreinen of gronden. Hierdoor worden afwijkingen zowel aan de kostenkant als aan de opbrengstenkant meegenomen. Omdat alle winstafdrachten eerst worden gestort in de reserve en vervolgens bij vrijval van resultaat weer worden onttrokken aan de reserve ontstaan ook hier grotere afwijkingen.  In deze toelichting is getracht om deze afwijkingen inzichtelijk te maken. Dat betekent wel dat deze toelichting  behoorlijk financieel-technisch is getint.

Samenvattend is in 2023 een voordelig resultaat gerealiseerd van € 21,865 miljoen. Op de grondexploitaties is een voordelig resultaat behaald van € 19,253 miljoen, op de nnieg-gronden een voordelig resultaat van € 1,968 miljoen en op overige gronden een voordelig resultaat van € 644.204.

Het voordelig resultaat op de grondexploitaties bestaat nagenoeg volledig uit de extra afdracht vanuit de reserve Vastgoed aan  de algemene middelen. De geraamde vrijval bedroeg € 12 miljoen. De werkelijke vrijval bedraagt € 19,330 miljoen, hetgeen op programma 10 wordt toegevoegd aan de algemene concernreserve en strategische investeringsagenda.

De baten en lasten zijn € 72,068 miljoen en € 76,605 miljoen lager dan geraamd. In onderstaande toelichting worden deze afwijkingen verklaard.
De lagere baten kunnen worden verdeeld naar; grexen € 69,234 miljoen lager, nniegg € 2,932 miljoen lager en overige gronden € 97.897 hoger.
De lagere lasten hebben betrekking op; grexen € 76,494 miljoen lager, nniegg € 110.277 lager.

Grondexploitaties
De geraamde lasten en baten voor grondexploitaties zijn gebaseerd op de Meerjaren prognose vastgoed 2023.

De lasten zijn € 76,494 miljoen lager dan begroot. Dit verschil is als volgt opgebouwd:

• De kosten grondexploitaties 2023 waren geraamd op € 42,064 miljoen, de werkelijke kosten bedroegen € 21,434,  waarmee de kosten € 20,63 miljoen lager zijn dan begroot. Dit wordt veroorzaakt doordat de kosten op de diverse grexen over de jaren heen lopen.
• De stortingen in en onttrekkingen uit de voorzieningen geven een saldo van € 0,405 miljoen aan hogere lasten. Er is een bedrag van € 0,405 miljoen onttrokken in de voorziening Vastgoed.
• De afname van de boekwaarde terreinen is lager omdat de opbrengsten grondexploitaties lager zijn dan begroot. De afname was geraamd op € 99,843 miljoen, de werkelijke afname bedraagt € 45,346 miljoen. Dit resulteert in een verschil van € 54,497 miljoen lagere lasten.

De baten zijn € 69,234 miljoen lager dan begroot. Dit verschil is als volgt opgebouwd:

• De opbrengsten grondexploitaties 2023 waren geraamd op € 99,843 miljoen, de werkelijke baten waren € 45,346 miljoen, waarmee de opbrengsten € 54,497 miljoen lager zijn dan begroot
• De toename van de boekwaarde terreinen is lager dan begroot. De toename was geraamd op € 54,064 miljoen (€ 42,064 miljoen kosten + € 12 miljoen winstnemingen), de werkelijke toename bedraagt € 40,215 miljoen. Dit resulteert in een verschil van € 13,849 miljoen lagere baten.

Een analyse van de grondexploitaties per complex is terug te vinden in de paragraaf grondbeleid en de Meerjaren prognose vastgoed 2024.

Nnieg-gronden
Voor de nnieg-gronden waren de lasten € 110.277 lager. Omdat de baten eveneens € 2,932 miljoen lager waren, is per saldo een nadelig resultaat ontstaan van € 2,822 mijoen.

De lagere lasten van € 110.277 worden hoofdzakelijk veroorzaakt door lagere kosten derden, rentelasten en afboeking terreinen en hogere lasten voor OZB en waterschapslasten.
De lagere baten van € 2,932 miljoen worden hoofdzakelijk veroorzaakt doordat minder grondverkopen gerealiseerd zijn dan begroot.

Erfpacht en verhuurde gronden
Op de verhuurde gronden (erfpacht en opstal) is een positie resultaat van € 98.043 gerealiseerd. Dit voordelig resultaat wordt hoofdzakelijk gerealiseerd door hogere huurinkomsten.  

Afwijking op stortingen en onttrekkingen reserves
In 2023 is € 4,187 miljoen meer gestort in de reserves dan geraamd.

• In 2023 is € 18,789 miljoen aan gerealiseerde winst vanuit de grondexploitaties afgedragen en gestort in de reserve Vastgoed en is een bedrag van € 0,405 miljoen vrijgevallen in de resereve. Dit is € 7,193 miljoen meer dan de begrote afdracht van € 12 miljoen. Het betreft tussentijdse winstneming en definitieve afsluiting van projecten. Doordat verkoop van een grondlocatie in 2023 niet heeft plaatsgevonden is € 3,006 miljoen minder gestort in de reserve dan begroot. Voor meer informatie over de reserve vastgoed wordt verwezen naar de Meerjaren prognose vastgoed 2024 en de bijlage “verloop reserves” in de jaarrekening.

In 2023 is € 7,330 miljoen meer onttrokken uit de reserves dan geraamd.

• Op basis van de winstafdracht en het geraamde beslag op de reserve Vastgoed is in 2023 € 19,330 miljoen aan surplus vanuit de reserve Vastgoed afgedragen aan de algemene concernreserve en strategische investeringsagenda (SIA). Dit is een extra afdracht van € 7,330 miljoen ten opzichte van de begrote afdracht van € 12 miljoen.

Zie toelichting op realisatie doel

Nutsvoorziening Voorsterpoort

Slagboominstal. Voorsterpoort

Afgesloten projecten
De volgende projecten zijn in 2023 financieel afgesloten omdat deze zijn afgerond:

• Nutsvoorziening Voorsterpoort
• Slagboominstal. Voorsterpoort