Fysiek domein

We versterken de sociale veiligheid door het voorkomen en tegengaan van criminaliteit, overlast en gevoelens die daarmee samenhangen

Doel 7.2.1 Sociale veiligheid - Begroting 2023

In 2023 werkten we aan een nieuwe Strategische Veiligheidsagenda 2023-2026 en werkten we aan onze (nieuwe) geprioriteerde thema's en de reguliere veiligheidstaken. We rapporteren hier over enkele bijzonderheden van het afgelopen jaar.

Er zijn verschillende openbare orde incidenten en betogingen geweest. Ook afgelopen jaar hebben we geweldsincidenten gezien in de stad, onder andere een overval, een schietincident en een liquidatie de wijk Holtenbroek. Samen met o.a. slachtofferhulp hebben we ingezet op de juiste zorg voor de mensen die dat nodig hadden. We zijn ook gestart met een geïntensiveerde aanpak van voetbalgeweld naar aanleiding van aanhoudende incidenten rond wedstrijden van PEC Zwolle.

We zien daarnaast dat gebeurtenissen in de wereld, zoals de aanhoudende oorlog in Oekraïne, de aardbevingen in Turkije en Marokko en de oorlog tussen Israël en Hamas impact hebben in de Zwolse samenleving. Met name het conflict in Israël en de Palestijnse gebieden laat zien dat spanningen en polarisatie voelbaar zijn. Dit zien we onder andere terug in verschillende Pro-Palestina betogingen en sit-ins op het NS-station van Zwolle. Dergelijke betogingen vragen veel van de gemeentelijke organisatie. We hebben met de organisatoren en de (veiligheids)partners de betogingen gefaciliteerd en in goede banen geleid.

Binnen het thema zorg en veiligheid hebben we gewerkt aan onder andere de aanpak van ernstige woonoverlast en de aanpak van mensenhandel. In januari 2023 is het “convenant gegevensdeling en aanpak ernstige woonoverlast” getekend. Het proces rondom deze aanpak is geïmplementeerd in de wijken. We hebben verkend wat de gemeente kan doen aan overlast van inwoners met een zware zorgvraag die in de wijk wonen en onvoldoende zorg ontvangen van hun zorgaanbieder in de Wlz of Fz (Grip op zorg).  Zie hiervoor ook doel 3.2.1.

Er is samengewerkt in de Regionale agenda Zorg en Veiligheid. De regionale agenda is concreter gemaakt en er zijn bestuurlijk vijf prioriteiten benoemd voor 2024. Ook is in de regionale werk- en leergroepen gewerkt aan verbetering van procesregie en vroegsignalering. Daarnaast is er formatie gecreëerd om een lokale agenda Zorg en Veiligheid op te stellen en aan te jagen in 2024. Er is een projectleider gestart om de Aanpak Voorkomen en Escalatie (AVE) in Zwolle te versterken en door te ontwikkelen. De regio IJssel-Vecht ingestemd met een aanvraag van het Meldpunt Maatschappelijke Zorg van de GGD voor uitbreiding van Team VIA en het Team Zwerfjongeren tot en met 2026. We voerden daarnaast regie op de aanpak van complexe woonoverlast.   

Binnen het thema mensenhandel zijn er ook dit jaar weer medewerkers van diverse afdelingen getraind in het herkennen van signalen mensenhandel en is er een groep aandachtsfunctionarissen aangesteld. Zij fungeren binnen de wijkteams als vraagbaak en leveren daarmee een bijdrage het thema mensenhandel op de kaart te krijgen en te houden.

In het voorjaar van 2023 was er sprake van overlast van diverse groepen die zich verzamelden op het Katwolderplein. De diverse groepen veroorzaakten (geluids)overlast en ander ongewenst gedrag onder invloed van alcohol.  De overlast nam, ondanks de integrale aanpak van politie, gemeente en gemeentelijke (zorg)partners niet af. De burgemeester heeft daarom het besluit genomen om aanvullende maatregelen, waaronder de inzet tijdelijke cameratoezicht te nemen met als doel om de verstoring van de openbare orde te doen verminderen/stoppen.

Binnen het thema jeugd en veiligheid hebben we gewerkt aan bewustwording, structurele samenwerking en een interventieaanbod voor jongeren die dreigen af te glijden naar de georganiseerde criminaliteit. Voorbeelden hiervan zijn:

• Er is in juni een inspiratie / werksessie georganiseerd, tachtig professionals uit het Zwolse netwerk waren hierbij aanwezig.  
• De samenwerking met middelbaar- en beroepsonderwijs is tot stand gekomen met als resultaat dat in 2024 VIOS (veilig in en om school) op drie pilotscholen gaat draaien.  
• Er heeft een pilot gedraaid, genaamd De Groene Draad, als interventie voor jongeren die dreigen af te glijden en op school vast lopen.  
• Er is meer inzicht verworven in aanvullende bewustwordingstrajecten en interventiemogelijkheden.

Daarnaast is er een extra structurele formatieplek gecreëerd voor een netwerkregisseur Jeugd en Veiligheid. De netwerkregisseur is inmiddels gestart en geeft de aanpak verder vorm. In 2023 is er ook gestart met de Opgave Jeugd.

Binnen het thema ondermijning zijn er verschillende ontwikkelingen geweest. Het RIEC (Regionaal Informatie en Expertisecentrum) heeft, met input van verschillende afdelingen van de gemeente Zwolle, een weerbaarheidsscan opgeleverd. Deze scan maakt inzichtelijk op welke onderdelen de gemeente Zwolle nog kan ontwikkelen om ondermijnende criminaliteit te voorkomen. De gemeente doet al veel dingen goed: zo hebben we een gedegen informatiepositie ten aanzien van ondermijnende criminaliteit omdat signalen goed en eenduidig geregistreerd worden. Ook werken we adequaat samen met onze partners. We kunnen als gemeente nog verder ontwikkelen ten aanzien van het verder bewust maken van onze interne organisatie. Deze scan vormt daarom ook belangrijke input voor de interne weerbaarheid en bewustwording rondom ondermijnende criminaliteit, waaronder het Bibob beleid. Hier geven we in 2024 verder invulling aan.  

In 2023 is de gemeente Zwolle aangesloten op Meld Misdaad Anoniem. Hierdoor is het aantal meldingen bij het gemeentelijke coördinatiepunt ondermijning fors gestegen. Per melding wordt grondig gekeken wie het beste in staat is hieraan opvolging te geven.  

We hebben de focus gehad op de horecabedrijven binnen de stadsgrachten. Er zijn ongeveer 140 horecabedrijven bezocht voor een bewustwordingsinformatie sessie. Hierin is de ondernemer bewust gemaakt over het herkennen van ondermijningssignalen en wat hun handelingsperspectief dan is. Tevens is ondermijning tijdens reguliere overleggen met ondernemers aan bod gekomen waarbij er nadrukkelijk de aandacht is geweest op het herkennen van signalen en het handelingsperspectief. Deze lijn zal breder voortgezet worden in 2024 waarbij ook andere branches aan bod komen.

We hebben daarnaast verschillende keren een bestuursrechtelijke maatregelen opgelegd in de vorm van een bestuurlijke waarschuwing of een last onder dwangsom. Het ging daarbij om verschillende overtredingen zoals niet-vergunde prostitutie, drugshandel en drugs in een woning.

Binnen het thema datagedreven werken hebben we het als pilot opgeleverde Veiligheidsdashboard in gebruik genomen en ervaring opgedaan met het werken met een dashboard, zowel intern als in samenwerking met partners in o.a. de stadsdelen. De ontwikkeling en het gebruik van het dashboard zijn geëvalueerd en de uitkomsten van die evaluatie vormen aanknopingspunten voor de verdere uitrol van datagedreven werken binnen veiligheid.

In het kader van een gebiedsgerichte ondermijningsaanpak op bedrijventerreinen is in 2023 een informatiebeeld bedrijventerreinen opgeleverd, mede op basis van de inzichten van Zicht op Ondermijning. Met behulp van een data-analyse is in kaart gebracht of en zo ja welke maatschappelijke veiligheidsvraagstukken (in relatie tot ondermijning) spelen op bedrijventerreinen.  

We kunnen terugblikken op een tal van veilig verlopen evenementen, waarbij we vooraf, tijdens en na afloop van de evenementen in nauw contact hebben gestaan met de organisatoren en hulpdiensten. We hebben gezien dat onweer, zware regenval en zware storm invloed hebben gehad op het Bevrijdingsfestival en de Blauwvingerdagen. Het Bevrijdingsfestival is tijdelijk onderbroken en één Blauwvingerdag is afgelast. Het monitoren van de weersomstandigheden voor en tijdens evenementen is essentieel. We kijken daarnaast tevreden terug op het Promotiefeest PEC Zwolle in Park de Wezenlanden en op het Straatfestival dat dit jaar uitgebreid is naar twee dagen en in combinatie is gehouden met Zwolle Pride.

We geloven in de kracht van regionale samenwerking, samen staan we sterk en we benutten elkaars kracht en expertise. Het afgelopen jaar hebben we binnen het RCIV (regionaal coördinatiepunt integrale veiligheid) gewerkt aan onder meer:

De regionale basis op orde ten aanzien van ondermijnende criminaliteit. In samenwerking tussen 11  gemeenten, politie en OM hebben we een kader opgesteld waaraan gemeenten ten minste zouden moeten voldoen in het kader van de aanpak ondermijnende criminaliteit. Ondermijnende criminaliteit stopt immers niet bij de gemeentegrenzen. Het RIEC is een onmisbare samenwerkingspartner. Naast de genoemde weerbaarheidsscan ondersteunen zij ons ook in de procesaanpak van ondermijning casuïstiek. We maken daarnaast ook gebruik van de diensten van het RIEC als het gaat om expertise bij (complexe) bibob-zaken en ondersteuning bij bewustwording over ondermijning.

Er is daarnaast in verschillende vergaderingen / bijeenkomsten en sessies kennis en informatie tussen gemeenten en veiligheidspartners uitgewisseld. Waaronder een inspiratiemiddag over digitale veiligheid waarbij zowel de adviseurs veiligheid en de Chief Information Security Officers (ciso’s) van gemeenten en andere veiligheidspartners elkaar troffen. Tot slot continueerden we de samenwerking in het regionale plan om de digitale weerbaarheid te versterken. Dit plan bestaat uit vijf sporen: weerbaarheid en bewustwording, analyse en onderzoek, innovatie, informatieveiligheid en continuïteit.     

We voerden de activiteiten grotendeels volgens de planning uit (zie toelichting bij het doel).  

De lasten en de baten laten een voordelig saldo zien van € 128,906 en € 42.382. Omdat er 138.825 minder wordt onttrokken uit de reserve ontstaat er per saldo
een voordelig resultaat van € 32.463.

Dit voordelig saldo kan als volgt worden verklaard:Het voordeling saldo op de lasten wordt met name verooorzaakt door niet uitgegeven incidentele middelen aan Ondermijning en aanpak jihadisme. Deze middelen worden doorgeshoven naar 2024. De lagere ontrekking van de reserve hebben betrekking op deze doorgeschoven middelen.

In 2021 is begonnen met de benodigde vervanging van de camera's en de bijbehorende infrastructuur. Dit liep in 2023 nog door en is afgelopen jaar afgerond.

Infra camera's binnenstad

Bovenstaand overzicht laat zien dat er in 2023 geen kredieten binnen dit doel zijn afgesloten of dat er financiële afwijkingen zijn (geen negatief saldo van kredieten). Er is dan ook geen financiële toelichting benodigd.