Sociaal domein

We bieden (tijdelijk) beschermd wonen (met begeleiding en toezicht) aan personen met psychische en/of psychosociale problemen

Doel 3.3.2 Beschermd wonen - Begroting 2023

In 2020 is landelijk besloten dat per 1 januari 2022 wordt gestart met de inhoudelijke doordecentralisatie beschermd wonen. Vanaf 1 januari 2024 zou een nieuw verdeelmodel in werking gaan treden, in combinatie met het woonplaatsbeginsel. Inmiddels heeft de staatssecretaris laten weten de invoering van een woonplaatsbeginsel en het daarmee samenhangende het nieuwe verdeelmodel beschermd wonen per 1 januari 2024 niet langer haalbaar te achten. Streven is nu om het nieuwe verdeelmodel, in combinatie met het woonplaatsbeginsel per 1 januari 2025 in te voeren, maar de vraag is of dat haalbaar wordt geacht gezien de kabinetsformatie.

In de Regiovisie IJssel-Vecht beschermd wonen en maatschappelijke opvang 2023-2032 staat beschreven wat er lokaal en regionaal nodig is voor de gewenste transformatie van beschermd wonen naar beschermd thuis, op basis van het uitgangspunt lokaal wat lokaal kan en regionaal wat regionaal beter geregeld kan worden en is vastgelegd op welke terreinen we met elkaar blijven samenwerken. In 2023 hebben de gemeenten in de regio IJssel-Vecht hierin stappen gezet. Er zijn uitvoeringsplannen opgesteld om lokaal verder vervolg te geven aan de regiovisie en de doordecentralisatie beschermd wonen. Enkele gemeenten, waaronder gemeente Zwolle, zijn bezig met het ontwikkelen van voorzieningen in het kader van beschermd thuis als alternatief voor beschermd wonen.

Per 1 juli 2023 is de nieuwe contractering beschermd- en begeleid wonen van start gegaan. Met de nieuwe contractering is ingezet op een meer dekkend zorglandschap, werken we aan partnerschap en zetten we in op de transformatie richting beschermd thuis. Op termijn betekent dit een afbouw van beschermd wonen plekken.

Per 1 april 2024 wordt de toegang beschermd wonen lokaal georganiseerd. Gedurende 2023 is volop ingezet op de voorbereidingen voor deze doordecentralisatie. Er is onder andere ingezet op overname van personeel van de Centrale Toegang van GGD IJsselland, het inregelen van de administratieve processen en systemen en inzet van communicatie. Daarnaast is een dienstverleningsovereenkomst voorbereid voor het afnemen van regionale taken bij GGD IJsselland, de centrale wachtlijst en het expertiseteam.

Daarnaast is net als voorgaande jaren ingezet op het herijken van het samenwerkingsconvenant beschermd wonen en maatschappelijke opvang regio IJssel-Vecht. Dit convenant is vastgesteld in de lokale colleges en heeft een looptijd tot 2025. Per 2025 wordt een andere vorm van governance ingeregeld, de centrumregeling. In 2023 heeft een eerste uitwerking van de centrumregeling plaatsgevonden en wordt in 2024 verder in bestuurlijk proces gezet.

Op de Centrale Wachtlijst beschermd wonen staan alle inwoners met een indicatie beschermd wonen die wachten op een (beter) passende plek. De wachtlijst is in het eerste halfjaar van 2022 afgenomen met 6% (12 inwoners). Het aantal plaatsbare inwoners is toegenomen met 7. Op de peildatum stonden cliënten gemiddeld 364 dagen op de wachtlijst totdat men de ondersteuning ontvangt waarvoor een indicatie is verkregen. Dit is een afname van 27 dagen ten opzichte van juli 2023 (gemiddeld 391 dagen). Hoewel het aantal actief wachtenden het afgelopen half jaar bijna gelijk is gebleven, is er wel degelijk doorstroom geweest van de wachtenden op de wachtlijst. In totaal zijn 97 inwoners het eerste half jaar en 91 inwoners het tweede halfjaar van de wachtlijst afgegaan. Er zijn verschillende redenen waarom iemand van de wachtlijst gaat. In 2023 ging het met name om cliënten die zijn doorgestroomd naar een begeleid- of beschermd wonen plek al dan niet met een pgb (55%). De interventies die in 2022 zijn ingezet, hebben helaas niet geleid tot een daling van de wachtenden. In 2024 wordt gekeken naar alternatieven mogelijkheden om de wachtlijst te laten afnemen.

• Aan de regiovisie beschermd wonen en maatschappelijke opvang 2022-2032 wordt door de regio IJssel-Vecht uitvoering gegeven. Zo is er ingezet op de doordecentralisatie van de toegang en de beweging naar beschermd thuis.
• Aan het convenant regionale samenwerking beschermd wonen en maatschappelijke opvang regio IJssel-Vecht is in 2023 uitvoering gegeven. Het convenant is herijkt en heeft een looptijd tot eind 2024. De toekomstige governance, de centrumregeling, wordt voorbereid en gaat in op 1 januari 2025.
• De 'Overeenkomst overdracht verantwoordelijkheden, taken en middelen regio Noord Veluwe' wordt uitgevoerd. De regio Noord Veluwe opereert zelfstandig en ontvangt daarvoor een deel van de rijksmiddelen die Zwolle ontvangt.
• Voor de afbouw van de wachtlijst zijn verschillende interventies ingezet (extra plekken begeleid wonen, financiële overbruggingsregeling beschermd thuis, extra middelen voor spoedsubsidies). Er zijn met de wachtlijstbeheerders nieuwe afspraken gemaakt ten behoeve van de afbouw van de wachtlijst. De verschillende interventies hebben niet voor bredere uitstroom van de wachtlijst geleid. In 2024 wordt gekeken naar alternatieven mogelijkheden om de wachtlijst af te bouwen.
• De doordecentralisatie beschermd wonen is wederom een jaar uitgesteld, naar 1 januari 2025. Inhoudelijk is in de regio IJssel-Vecht wel een beweging gaande. De regiogemeenten zetten in op de ontwikkeling van beschermd wonen naar beschermd thuis door onder andere tussenvormen te organiseren als alternatief voor beschermd wonen, met woningbouwcoöperaties afspraken maken voor beschikbaarheid van woningen ten behoeve van uitstroom beschermd wonen en met welzijnspartijen in gesprek over acceptatie in de wijk.
• Per 1 juli 2023 is de nieuwe contractering beschermd wonen van start gegaan. Met de nieuwe contractering is ingezet op een meer dekkend zorglandschap, werken we aan partnerschap en zetten we in op de transformatie richting beschermd thuis. In 2023 heeft dit nog niet geleid tot afbouw van plekken beschermd wonen. Gedurende 2024 wordt hier verder naar gekeken, mede in de ontwikkelingen van het aanbod beschermd thuis.

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 21.644.920 en de baten een nadelig saldo van € 1.504.326. Omdat € 19.882.231 meer is toegevoegd aan de reserve en € 110.000 minder wordt onttrokken ontstaat er een positief resultaat van € 148.363.

Afwijkingen op het regionaal budget beschermd wonen:

• Lagere lasten van € 21.644.920 en lagere baten van € 1.504.326 (per saldo een voordeel van € 19.674.731) op het regionale budget beschermd wonen IJssel-Vecht. In de afgelopen jaren wordt al een voordeel op dit budget gerealiseerd die m.n. sinds de uitstroom Wlz vanaf 2022 enorm is toegenomen. De korting op het budget heeft voor onze regio voordelig uitgepakt t.o.v. het aantal mensen dat daadwerkelijk is uitgestroomd. Met de invoering van het objectieve model vanaf 2026 gaat dit voordeel grotendeels verdwijnen.

Afwijkingen lokaal budget beschermd wonen:

• Lagere lasten van € 317.500 capaciteit Maatschappelijke Ontwikkeling. Er is beleidscapaciteit en strategisch contractmanagement beschikbaar gesteld vanuit de Algemene Middelen maar deze capaciteit kon gedekt worden uit het regionale budget. De middelen waren daarom niet benodigd en zijn gestort in de reserve Beschermd Wonen.

De hogere storting in de reserve van € 19.882.231 wordt veroorzaakt door:

• Een storting van € 207.500 door niet bestede incidentele middelen capaciteit afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling.
• Een storting van € 19.674.731. Dit betreft het voordeel 2023 dat wordt gestort in de reserve Beschermd Wonen. € 6.611.755 betreft het aandeel voor de gemeente Zwolle. Het overige deel betreft het aandeel van de overige gemeenten uit de regio IJssevecht en wordt in 2024 uitbetaald.

De lagere reserveonttrekking van € 110.000 wordt veroorzaakt door:

• De lagere reserveonttrekking wordt veroorzaakt door de niet bestede incidentele middelen capaciteit afdeling Maatschappelijke ontwikkeling ad. € 110.000.