Sociaal domein

We versterken de toegang tot jeugdhulp zodat jongeren en hun ouders ondersteuning krijgen die zo zwaar is als nodig en zo licht als kan

Doel 2.3.1 Toegang Jeugdhulp - Begroting 2023

Gerealiseerd.

In de proeftuin Samenspel in de wijk ontwikkelden we een nieuw samenspel met het SWT, gezinnen en alle partners in de wijken Zuid en West. Door met een brede blik, systeem- en contextgericht te kijken, werken en doen. Met als doel hulp en steun dichtbij de jeugdige en zijn gezin te organiseren, tijdig passende ondersteuning en duurzame oplossingen voor ervaren problemen in te zetten. De eerste lessen zijn middels in een tussenevaluatie in september 2023 aangeboden aan de gemeenteraad. De eindevaluatie volgt aan het einde van het eerste kwartaal 2024. In de Proeftuin worden zowel nieuwe als bestaande casussen ingebracht. We vinden steeds meer andere oplossingen dan zware jeugdhulp. Het loslaten van het denken in kindgerichte oplossingen vraagt nog steeds een omslag in denken en werken van alle betrokkenen: hulpvrager, wijkteamprofessionals, jeugdhulpaanbieders en ouders. Dit blijft een intensief veranderproces. Het wordt duidelijk dat het loont om een casus eerst écht goed te begrijpen voordat we overgaan tot oplossingen.
Het Sociaal Wijkteam heeft de wettelijke toegangsrol uitgevoerd en daarbij samengewerkt met andere verwijzers (huisartsen, scholen, gecertificeerde instellingen).

• Ook in 2023 heeft het Sociaal Wijkteam samengewerkt met Huisartsen, scholen en Gecertificeerde instellingen. Bij verreweg de meeste huisartsenpraktijken werken Jeugd- en Gezinswerkers. Daarnaast zijn op alle basisscholen en alle scholen voor voortgezet onderwijs jeugd- en gezinswerkers SWT werkzaam in een ondersteuningsteam (OT). In het nieuwe deel 2 Ontwikkelagenda zijn in 2023 afspraken gemaakt over de verdere ontwikkeling van de OT’s. Daarnaast is een start gemaakt met de gefaseerde uitbreiding naar OT’s bij scholen voor Speciaal Onderwijs (Ambelt, Twijn) en de Internationale Schakelklas (Landstede) waar relatief veel leerlingen een combinatie van ondersteuningsvragen bij leren én leven hebben. Scholen en gecertificeerde instellingen zijn dit jaar betrokken bij de proeftuin Samenspel in de Wijk. Er wordt zo veel mogelijk ingezet op het voorkomen van uithuisplaatsingen en vormen van ambulante ondersteuning ingezet.
• Na de start van de proeftuin in 2022, is het gehele jaar 2023 rondom concrete cases van SWT Zwolle met ouders, jeugdhulpaanbieders en andere betrokkenen gewerkt aan het vinden van andere, duurzamer oplossingen voor jeugdigen, zo dichtbij mogelijk en met minder (lange) inzet van specialistische jeugdhulp. In september 2023 is de eerste tussenevaluatie aangeboden aan de gemeenteraad. De resultaten zijn positief: in de meeste behandelde cases zijn daadwerkelijk andere oplossingen gevonden en ingezet.
• Het SWT werkt steeds meer contextueel en systemisch. Deze manier van kijken en werken wordt ontwikkeld in de proeftuin Samenspel in de wijk en bij het Relatie- en Scheidingsteam en wordt de nieuwe werkwijze van het Sociaal Wijkteam in alle wijken. Bij vragen van jeugdigen of gezinnen zoomen medewerkers eerst uit en kijken zij naar het hele systeem en de context (onderlinge interactie binnen systemen en relaties). Met een systemische verklarende analyse wordt dit in beeld gebracht en komen medewerkers met gezinnen tot de kern, krijgen inzicht in onderliggende factoren die patronen in stand houden (en wat nodig is om deze te veranderen) en kunnen beter toewerken naar een gezamenlijk gedragen plan. In de proeftuin Samenspel in de wijk hebben we geleerd op een andere manier te werken, waarbij we ook leerden dat het sturen op een afwegingskader voor jeugdhulp het risico heeft een te statisch instrument op te leveren voor de afwegingen die gemaakt worden in de dynamische context van een ondersteuningsvraag. Niet het aanbod maar de specifieke situatie en hulpvraag van de inwoner moet centraal staan.
• Om deze ontwikkelingen te ondersteunen en de uitvoering een actueel en scherper kader te geven, bereiden we een gewijzigde Verordening jeugdhulp voor, waarin we explicieter opnemen wat jeugdhulp is, wat de eigen verantwoordelijkheid van ouders is en welke afweging daarbij hoort. Tevens bakenen we daarin scherper af met Passend Onderwijs, Wmo, Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg. We verwachten dit voorstel in mei aan de gemeenteraad voor te leggen.

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 229.936. Omdat er € 247.500 minder is onttrokken uit de reserves wordt een nadelig resultaat gerealiseerd van € 17.564.

De lagere lasten worden voornamelijk veroorzaakt door:

• Lagere lasten inzet t.b.v. toegang jeugdhulp ad. € 247.500. Er is incidentele capaciteit beschikbaar gesteld voor een beleidsadviseur veiligheid, relatiemanager Jeugd en capaciteitsuitbreiding voor de afdeling Maatschappelijk Ontwikkeling uit het Sociaal Herstelplan (SHP). De inzet van de relatiemanager Jeugd wordt pas aangewend in 2024 en beleidsadviseur veiligheid wordt ook grotendeels in 2024 aangewend. Daarnaast was de beschikbaar gestelde capaciteit uit het SHP niet volledig benodigd en zal ook in 2024 worden aangewend.

De lagere reserveonttrekking wordt veroorzaakt door:

• De hierboven beschreven lagere lasten ad. € 247.500 voor niet aangewende capaciteit heeft als gevolg dat deze middelen niet uit de reserve worden onttrokken. Deze middelen blijven in de reserve NUTVW Sociaal voor uitvoering in 2024.

In de proeftuin is een werkwijze ontwikkeld met ouders, SWT en partners in de wijk, waarbij jeugdigen vaker de hulp die nodig is vinden in duurzame oplossingen dichtbij: thuis, op school en in de wijk. Hierdoor hebben zij minder vaak specialistische jeugdhulp nodig. Eindvan het eerste kwartaal 2024 wordt de eindevaluatie van de proeftuin aangeboden aan de gemeenteraad.

Proeftuin Jeugd

Voor de proeftuin jeugd is een krediet ad. € 875.000 beschikbaar gesteld. In 2022 en 2023 bedroeg de totale besteding € 670.661. De besteding bestaat uit geleverde inzet met als doel het gebruik van specialistische jeugdhulp te verminderen wat uiteindelijk een besparing oplevert in de uitgaven jeugd. Eind van het eerste kwartaal is dit project afgerond en wordt geëvalueerd over de verdere voortgang van de proeftuin Jeugd.