Sociaal domein

We versterken de eigen kracht en samenkracht van kinderen, jongeren en ouders / verzorgers zelf én het opvoedklimaat rond gezinnen, in wijken en op scholen in Zwolle

Doel 1.3.1 Opvoeden - Begroting 2023

Ook in 2023 hebben we samen met ouders, onderwijs en partners in de sociale basis gewerkt aan het creëren van een positief sociaal opgroei-klimaat. We hebben ons hierbij gericht op het ondersteunen en waar nodig versterken van de eigen kracht en samen-kracht van Zwolse kinderen, jongeren en ouders. Opgroeien gaat bij bijna alle kinderen en jongeren niet zonder vallen en opstaan. De afnemende mentale gezondheid van jongeren en jongvolwassenen is een onderwerp dat (landelijk) veel aandacht krijgt. Er bestaat echter ook een risico om deze problemen te veel te individualiseren. Van belang is om kritisch te blijven kijken naar de opvoedidealen, mechanismen in het onderwijs en de maatschappelijke context waarin kinderen en jongeren opgroeien. Hiermee in lijn hebben we in 2023 extra ingezet op preventie. Zo hebben we met het oog op de toegenomen kwetsbaarheid voor wat betreft mentale weerbaarheid en veerkracht extra geïnvesteerd in onder meer THINK op school en collectieve preventie jeugd-GGZ, en hebben we de inzet van jeugd- en gezinswerkers in de ondersteuningsteams op scholen gecontinueerd. Daarnaast hebben we in 2023 onderzocht hoe we de sociale basis rondom opgroeien en opvoeden verder kunnen versterken in lijn met de principes van het IJslands preventiemodel om daarmee kansrijk, gezond en veilig opgroeien voor kinderen en jongeren te bevorderen.

• In 2023 zijn de interventies ter ondersteuning van opvoeden en opgroeien gecontinueerd. Met het oog op de toegenomen kwetsbaarheid voor wat betreft mentale weerbaarheid en veerkracht is er extra geïnvesteerd in onder meer THINK op school en collectieve preventie jeugd-GGZ.
• In 2023 is onderzocht hoe we de sociale basis rondom opgroeien en opvoeden verder kunnen versterken om daarmee kansrijk, gezond en veilig opgroeien voor kinderen en jongeren te bevorderen.
• In 2023 is de nieuwe Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp 2023-2026 vastgesteld. Door middel van de nieuwe Ontwikkelagenda zetten we vervolgstappen in het samenspel tussen onderwijs, gemeente en partners op het gebied van jeugd(hulp). Onderdeel hiervan is de doorontwikkeling van de ondersteuningsteams op de scholen. Door de blijvende inzet van jeugd- en gezinswerkers in de ondersteuningsteams op scholen hebben we gerichter en samen aan preventie op school gewerkt. In OT bijeenkomsten is gesproken over verdere gezamenlijke ontwikkelingen en deskundigheidsbevordering. Voor het basisonderwijs doen we dit in verbinding met de revitalisering van het samenwerkingsverband passend onderwijs.
• In 2023 hebben we in het kader van datagericht werken voorbereidingen getroffen voor de (door)ontwikkeling van een kinderindex en jongerenindex.
• In 2023 is voorzien in de groeiende vraag naar begeleiding van jonge (aanstaande) moeders in een kwetsbare situatie om hen en hun kinderen een kansrijke start te bieden, door middel van uitbreiding van het aantal voorzorg-trajecten.
• In 2023 is gestart met de aanpak Nu Niet Zwanger, in eerste instantie voor drie jaar. Met deze aanpak bieden we (jong)volwassenen in een kwetsbare situatie ondersteuning om een bewuste keuze te maken over het moment van hun kinderwens, zodat zij niet onbedoeld zwanger raken. In navolging van de gemeente Zwolle en de gemeente Deventer zijn in 2023 in de regio IJsselland ook de gemeenten Kampen, Raalte en Olst-Wijhe aangesloten.  
• We hebben ook in 2023 uitvoering gegeven aan de werkwijze ‘Sterk ouderschap, scheiden zonder schade’ om negatieve gevolgen voor kinderen bij echtscheiding te voorkomen. Concreet hebben we collectieve ondersteuning voor kinderen van gescheiden ouders ingezet binnen het primair en voortgezet onderwijs (KIES en !JES) en hebben we het Relatie- en Scheidingsteam Zwolle doorontwikkeld. Het Relatie- en Scheidingsteam Zwolle begon als een pilot in twee stadsdelen en is in 2023 geëvalueerd.

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 195.506. Omdat de baten € 18.695 lager zijn en de onttrekking aan reserves € 51.781 lager, wordt uiteindelijk een voordelig resultaat gerealiseerd van € 125.030.

Dit positief resultaat bestaat uit:

• Lagere lasten Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp van € 67.000. In 2023 is de nieuwe Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp 2023-2026 vastgesteld. 2023 betrof een overgangsjaar, waardoor de lasten incidenteel lager zijn uitgevallen.
• Lagere lasten programma Nu Niet Zwanger van € 65.000. Deze lasten van het programma Nu Niet Zwanger konden worden gedekt uit in 2023 binnengekomen SPUK GALA gelden Kansrijke Start. De baten waren ca € 20.000 lager omdat een subsidie ten behoeve van Nu Niet Zwanger niet is toegekend. Door de in 2023 binnengekomen SPUK GALA gelden Kansrijke Start kan ca € 45.000 van de beschikbare middelen in de NUTVW-sociaal via programma 10 vrijvallen.
• Lager vastgestelde subsidies 2022 ter hoogte van € 27.000.
• Het plafond van de subsidieregeling Jeugd- en jongerenwerk onder leiding van vrijwilligers is niet bereikt waardoor sprake was van een incidenteel voordeel van € 14.000.
• Het overige resultaat wordt veroorzaakt door diverse kleine afwijkingen.

In februari 2022 heeft het ministerie, op verzoek van schoolbesturen, besloten de termijn voor besteding van het NPO krediet te verlengen met 2 schooljaren. Hiermee is de einddatum 31 juli 2025. Ook binnen de gemeente Zwolle kenden we wat aanloopproblemen bij de uitvoering van de 10 verschillende programma’s vallend onder NPO, maar zijn in 2023 toch mooie stappen gemaakt.

Hieronder een overzicht van de vorderingen in 2023 van de verschillende programma’s vallend onder NPO. Deze programma’s dragen bij aan het beperken van de negatieve effecten van de doorwerking van corona op opgroeien, opvoeden en ontwikkeling van kinderen en jongeren.
1. Pilot wijkgericht werken aan het jonge kind, 0 tot 4 jaar.
Er is voor 54 uur per week extra JGW beschikbaar. Deze extra uren zijn ingezet om op 10 plekken in de stad nieuwe ondersteuningsteams op te richten i.s.m. de kinderopvang, het onderwijs en JGZ om integrale gezinsondersteuning te bieden. Er zijn 3 ondersteuningsteams in Noord, 2 in Oost, 1 in Midden, 2 in Zuid en 2 in West opgericht.
Vanuit NPO is dit programma voor 2022 en 2023 gefinancieerd. Omdat alle betrokken partijen zeer tevreden zijn is voor 2024 financiering gevonden uit het restantbudget van Onderwijskansenbeleid. In 2024 volgt een evaluatie om te kijken in hoeverre dit programma doorgang kan vinden met een evt. uitbreiding van 10 naar 20 ondersteuningsteams.
2. Gelijke kansen op leesplezier.
Met inzet van NPO middelen is het aantal basisscholen dat meedoet aan het programma “Alle Zwolse Kinderen Lezen” (AZKL) uitgebreid naar alle scholen vallend onder categorie 1 en categorie 2.
9 van de 15 extra schoollocaties hebben meegedaan. In totaal zijn hier 1.034 extra leerlingen mee bereikt.
De NPO middelen zijn besteed in het schooljaar 2022/2023. Stadkamer (de uitvoerder van dit programma) kijkt naar financiële middelen (bijv. vanuit het Rijk, of via Rijke Schooldag) om op alle scholen dit programma blijvend te kunnen aanbieden.
3. Vakantie programma’s, Expeditie Wijs
Tijdens elke schoolvakantie worden door Travers activiteiten aangeboden voor kinderen uit groep 3 en 4. In 1 instantie liep dit programma tot de zomervakantie van 2023, de termijn is verlengd naar eind december 2024.
in 2023 hebben ca 45 kinderen meegedaan, zij kwamen van 11 verschillende scholen. Aanmelding van kinderen loopt via ouders, SWT of school.
De activiteiten zijn zowel gericht op een duidelijke structuur in de ochtend als leuke activiteiten in de middag.
4. Weerbaarheid, THINK op het PO
THINK kennen we van het VO. Onder het NPO doen we een pilot met THINK in het PO in de groepen 7 en 8. Het programma wordt i.s.m. docenten, leerlingen en ouders samengesteld. De voorbereidingen waaronder het werven van scholen, het samenstellen van het programma, etc. namen veel meer tijd in beslag dan aanvankelijk gedacht. In 2024 gaan de eerste groepen van start. We zijn als gemeente nauw betrokken bij het ontwikkelen en volgen van THINK op het PO.
5. Doorbreek de cirkel van Armoede, MoneyWays
In 2 jaar tijd zet Diversion het programma MoneyWays in bij 20 verschillende klassen in het VO in Zwolle. In deze lessen krijgen jongeren inzicht in hun eigen financiële gedrag en de consequenties daarvan.
In 2023 zijn er 10 klassen gedraaid en in 2024 volgen er wederom 10 klassen.
Na de 1e 10 klassen heeft een (tussen-)evaluatie plaatsgevonden. Bevindingen worden meegenomen bij de uitvoering van MoneyWays in 2024.
6. Buitengeluk
In 4 wijken in Zwolle is dit programma, leren door buiten activiteiten, door de Stadkamer aangeboden aan kinderen van de basisschool. Het programma bestond uit verschillende modules waarvoor kinderen zich per module konden aanmelden. In Holtenbroek op 2 locaties, in De Pierik, In Stadshagen op 2 locaties en in Diezerpoort. Diezerpoort kende een wat moeizame start, uiteindelijk is daar ook op 2 verschillende locaties gestart. Het programma liep tot eind juli 2023. Voor vervolgfinanciering heeft Stadkamer verschillende subsidies aangevraagd, waaronder Rijke Schooldag. Activiteiten buitenschools of in vakanties aanbieden aan kinderen voldoet zeker aan een behoefte. Er zijn veel verschillende organisaties in Zwolle die dit aanbieden. Na evaluatie kijken we samen welk programma in welke behoefte voorziet en voortgezet moet worden.
7. Weerbaarheid, bezoek aan museum de Fundatie
Om een brede ontwikkeling bij kinderen en ouders te stimuleren is aan 8 basisscholen, ingedeeld in categorie 1, het aanbod gedaan met hun leerlingen uit groep 7 en 8 museum de Fundatie te bezoeken. Busvervoer, entree en rondleiding museum werd hierbij voor hen geregeld en gefinancierd, evenals het aanbod van lesmateriaal ter voorbereiding op dit museumbezoek.
3 scholen hebben hier gebruik van gemaakt, met in totaal 74 kinderen uit groep 7 en 69 kinderen uit groep 8.
8. Veerkracht, THINK op school (VO)
THINK is een bestaand programma op VO scholen en bestaat uit 12 tot 18 lessen. Met behulp van NPO middelen is een train-de-trainer variant ontwikkeld en is hiermee een pilot gedraaid bij Greijdanus.
Dit is een incidentele investering waarmee je de kennis naar de uitvoering brengt en bij de scholen zelf verankert. Dit bespaart geld in de toekomst.
Na Greijdanus inventariseren we bij andere VO-scholen of er behoefte is aan de train-de-trainer variant.
9. Veerkracht, inzet JGW op VO-scholen, ondersteuning JGZ.
Er is voor 112 uren per week (= 3,11 FTE) extra JGW beschikbaar gesteld voor alle 15 VO scholen. Dit is het dubbele van de oorspronkelijke inzet. Door toenemend aantal leerlingen met mentale problematiek vragen scholen veel hulp.
Vanuit NPO is dit programma voor 2022 en 2023 gefinancierd en kunnen we 2024 ook financieren door te schuiven met niet gebruikte budgetten van andere programma’s vallend onder NPO.
In 2024 volgt een evaluatie om te kijken in hoeverre dit programma doorgang kan vinden.
10. Samen voor een Stevige Basis
Met 14 scholen zijn één of meerdere gesprekken gevoerd. Idee was om met value cases te werken. Dit bleek veel meer tijd te kosten dan gedacht, waardoor het programma slechts bij 5 van de 14 scholen is gestart (de Sluis, de Brug, Greijdanus, van de Capelle en de Vlieger). In 2023 is na een tussenevaluatie het programma herijkt om tot een nadere invulling voor schooljaar 2023/2024 en 2024/2025 te komen.

Nationaal Programma Onderwijs

Bovenstaand overzicht laat zien dat er in 2023 geen kredieten binnen dit doel zijn afgesloten of dat er financiële afwijkingen zijn (geen negatief saldo van kredieten). Er is dan ook geen financiële toelichting benodigd.