Financieringsbehoefte
Financieringspositie
Op basis van de voorliggende rekening is de financieringsbehoefte uitgekomen op € 531,7 miljoen wegens (netto-) investeringen in materieel, aankopen van gronden en gebouwen, het verstrekken van geldleningen en uitvoering van projecten, waaronder bouwgronden in exploitatie. Dit is € 12,4 miljoen lager dan tijdens het opmaken van de begroting 2023 was voorzien.
Aan beschikbare financieringsbronnen was ultimo 2023 in totaal € 650,4 miljoen aanwezig. Hierdoor was er op rekeningbasis sprake van een financieringsoverschot van € 118,7 miljoen. Hiervan is € 65 miljoen als kasgeldleningen aan andere gemeenten verstrekt en het restant van € 53,7 miljoen geplaatst in Rijk's schatkist bij het Ministerie van Financiën.
In de begroting 2023 hadden wij al de verwachting aangegeven geen langlopende geldleningen benodigd te hebben. Zoals ook uit de verderop opgenomen tabel "Verloop opgenomen langlopende geldleningen" blijkt, zijn er inderdaad geen langlopende geldleningen aangetrokken.
Om de totale schuldpositie 2023 te beschouwen dienen kortlopende geldleningen (€ 0), langlopende geldleningen (€ 232,6 miljoen) en de positie in rekening-courant (- € 0,2 miljoen) samen genomen te worden. Hieruit blijkt dat onze schuldpositie in 2023 in totaal € 232,4 miljoen bedraagt. Dit betekent ten opzichte van 2022 een afname van ruim € 39 miljoen. Indien hier de verstrekte kasgeldleningen aan gemeenten en uitzetting van overtollige middelen in Rijk's schatkist (ultimo 2023 in totaal € 16,3 miljoen hoger dan ultimo 2022) ook in meegenomen wordt betekent dit een verbetering in onze positie van in totaal € 55,3 miljoen ten opzichte van ultimo 2022.
Financieringsbehoefte: | 2021 | 2022 | 2023 |
|---|---|---|---|
Boekwaarde investeringen en verstrekte geldleningen | 479.800.000 | 480.550.000 | 503.400.000 |
Voorraden, waaronder bouwgronden in exploitatie | 101.650.000 | 62.050.000 | 54.700.000 |
Algemene voorziening Vastgoed | -23.000.000 | -26.500.000 | -26.400.000 |
Totaal financieringsbehoefte | 558.450.000 | 516.100.000 | 531.700.000 |
Financieringsbronnen: | |||
Eigen vermogen | 241.450.000 | 299.550.000 | 341.150.000 |
Voorzieningen | 14.850.000 | 14.600.000 | 17.200.000 |
Langlopende geldleningen | 293.500.000 | 271.750.000 | 232.650.000 |
Netto geïnduceerd vermogen (crediteuren - debiteuren + overlopende passiva - overlopende activa) | 42.850.000 | 32.750.000 | 59.650.000 |
Kortlopende geldleningen | 0 | 0 | 0 |
Liquide middelen | -1.850.000 | -150.000 | -250.000 |
Totaal financieringsbronnen | 590.800.000 | 618.500.000 | 650.400.000 |
Totaal financieringsbehoefte - financieringsbronnen | -32.350.000 | -102.400.000 | -118.700.000 |
Verstrekte kasgeldleningen aan gemeenten | 65.000.000 | ||
Uitzetting in Rijk's schatkist | 32.350.000 | 102.350.000 | 53.650.000 |
Afronding | 50.000 | 50.000 | |
Totaal saldo inclusief verstrekte kasgeldleningen en uitzetting in Rijk's schatkist | 0 | 0 | 0 |
Verloop opgenomen langlopende geldleningen (exclusief Sociale Zaken)
Een gedetailleerd overzicht van de opgenomen langlopende geldleningen vindt u hier .
Het verloop van deze portefeuille wordt hieronder weergegeven.
Omschrijving | Begroting 2023 | Rekening 2023 | ||
|---|---|---|---|---|
Bedrag | Gemiddeld rentepercentage | Bedrag | Gemiddeld rentepercentage | |
Stand per 1 januari 2023 | 269.415.135 | 1,93% | 269.415.135 | 1,93% |
Nieuwe opgenomen leningen | 0 | 0 | 0 | 0 |
Reguliere aflossingen | -28.809.173 | 0,33% | -28.809.173 | 0,33% |
Vervroegde aflossingen | 0 | 0 | -10.000.000 | 3,43% |
Stand per 31 december 2023 | 240.605.961 | 2,12% | 230.605.961 | 2,06% |
De vervroegde aflossing van € 10 miljoen heeft betrekking op de aangetrokken lening die in combinatie met de renteswap in het overzicht van opgenomen langlopende geldleningen was opgenomen. De tegenpartij van de renteswap heeft in december 2023 namelijk gebruik gemaakt van de wederzijdse contractuele mogelijkheid om de renteswap na 10 jaar te ontbinden. Hiermee is deze lening van € 10 miljoen dus komen te vervallen. Omdat het actuele rentetarief voor een renteswap voor 30 jaar (restant looptijd) medio december 2023 lager was dan 3,425% is er sprake van een voor Zwolle negatieve netto contante waarde van de toekomstige rente. Het gaat om € 2.170.000 dat aan de tegenpartij in december 2023 betaalbaar is gesteld
Daarnaast was er sprake van ruim € 28,8 miljoen aan reguliere aflossingen op leningen met een gemiddeld rentepercentage van 0,33%. Hierdoor is de totale schuld van de langlopende geldleningen ultimo 2023 met ruim € 38,8 miljoen afgenomen ten opzichte van de stand per begin van het jaar. Het gemiddelde rentepercentage over de leningen per ultimo 2023 is door deze aflossingen t.o.v. begin 2023 gestegen van 1,93% naar 2,06%.
Liquiditeitsverloop:
Hieronder in de grafiek is te zien dat de totale kortgeldpositie is gestegen van ruim € 102 miljoen ultimo 2022 naar bijna € 119 miljoen ultimo 2023. Op grond van de Wet financiering decentrale overheden en de ministeriële Regeling schatkistbankieren decentrale overheden zijn gemeenten verplicht om hun overtollige middelen aan te houden bij het ministerie van Financiën (de schatkist). Hierop zijn een aantal uitzonderingen, waaronder de mogelijkheid om aan een andere decentrale overheid een lening te verstrekken.
In 2023 hebben we in totaal 9 keer een kasgeldlening aan een gemeente verstrekt met als doel een beter rendement te behalen (t.o.v. het aanhouden van middelen in de schatkist). Uitgangspunten hierbij zijn dat we zorgen dat er niet meer wordt geplaatst dan er middelen beschikbaar zijn, we kijken naar looptijden tot maximaal 1 jaar en we i.v.m. onzekerheid van toekomstige rentetarieven doen aan risicospreiding.
Zoals uit de grafiek blijkt stond er ultimo 2023 derhalve € 65 miljoen uit bij andere gemeenten en bijna € 54 miljoen was geplaatst in de schatkist.
Verloop verstrekte langlopende geldleningen (exclusief Sociale Zaken)
Een gedetailleerd overzicht van de verstrekte langlopende geldleningen vindt u hier .
Het verloop van deze portefeuille wordt hieronder weergegeven.
Omschrijving | Begroting 2023 | Rekening 2023 | ||
|---|---|---|---|---|
Bedrag | Gemiddeld rentepercentage | Bedrag | Gemiddeld rentepercentage | |
Stand per 1 januari 2023 | 13.682.336 | 4,93% | 13.696.169 | 4,94% |
Nieuwe verstrekte leningen | 0 | 0 | 1.000.000 | 6,56% |
Reguliere aflossingen | -1.168.896 | 3,69% | -1.110.425 | 3,74% |
Stand per 31 december 2023 | 12.513.440 | 5,04% | 13.585.744 | 5,16% |
Het verschil van € 13.833 in de stand per 1 januari 2023 tussen de begroting 2023 en rekening 2023 wordt veroorzaakt door 2 posten in 2022. Enerzijds omdat vanuit de verstrekte startersleningen Stimuleringsfonds € 28.094 minder aflossingen hebben plaatsgevonden dan voorzien. Anderzijds heeft Stichting Exploitatie Weijenbelt de aan haar verstrekte lening in 2022 vervroegd afgelost. Het gaat hier om een vervroegde aflossing van €14.261.
In 2023 is vanuit Treasury 1 nieuwe leningsovereenkomst verstrekt. Het gaat om een leningovereenkomst van € 1.000.000 met Tolhuislanden Duurzame Energie B.V. inzake de planvorming voor realisatie van duurzame energie in het gebied Tolhuislanden. De reguliere aflossingen in 2023 bedroegen € 1.110.425, waarbij het grootste deel betrekking had op leningen aan woningbouwcorporaties. Verder is er op de startersleningen Stimuleringsfonds in 2023 t.o.v. de begroting minder afgelost dan voorzien.